Pestalotiopsis microspora to grzyb z Amazonii, który może pomóc w walce z plastikiem dzięki swojej niezwykłej zdolności do trawienia poliuretanu.
Zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi jest jednym z najpoważniejszych problemów współczesnego świata. Wiele oceanów i rzek jest zanieczyszczonych wszelkiego rodzaju odpadami i śmieciami pochodzącymi z mikroplastiku, które zatruwają wody i niszczą całe ekosystemy. Jednak nieoczekiwanym sprzymierzeńcem w tej krucjacie jest Pestalotiopsis microspora, grzyb pochodzący z Amazonii, który żywi się poliuretanem i może być kluczem do oczyszczenia naszej planety.
Pestalotiopsis microspora, grzyb żywiący się tworzywami sztucznymi, który może mieć kluczowe znaczenie w walce z mikroplastikami
Rodzaj Pestalotiopsis został po raz pierwszy opisany w 1880 roku w Buenos Aires przez mikologa Carlosa Luigiego Spegazziniego. Jednak dopiero w 2011 roku grupa naukowców z Uniwersytetu Yale odkryła w ekwadorskiej Amazonii, że jeden z jego gatunków, nazwany Pestalotiopsis microspora, posiada niezwykłą zdolność: rozkładania i metabolizowania poliuretanu. Ten grzyb endofityczny, który zwykle zamieszkuje tkanki roślinne, nie powodując ich uszkodzeń, zaskoczył społeczność naukową swoją zdolnością do rozkładania tworzyw sztucznych nawet w warunkach, w których inne mikroorganizmy nie są w stanie przetrwać, takich jak środowiska beztlenowe.
To, co czyni ten grzyb wyjątkowym, to jego metabolizm. Dzięki specyficznym enzymom Pestalotiopsis microspora jest w stanie rozbić wiązania chemiczne poliuretanu i przekształcić je w prostsze związki, które może wykorzystać jako źródło energii. Mówiąc prościej, mikroorganizm ten „żywi się” tworzywami sztucznymi, rozkładając je na mniej szkodliwe cząsteczki, co odróżnia go od innych bakterii i grzybów, które są w stanie rozkładać odpady z tworzyw sztucznych tylko w bardzo ograniczonych warunkach.
Możliwość wykorzystania tego grzyba do celów praktycznych wzbudziła duże zainteresowanie w walce z zanieczyszczeniem tworzywami sztucznymi. Chociaż nadal znajduje się on w fazie badań, naukowcy sugerują, że jego enzymy mogłyby zostać wykorzystane w biotechnologii do opracowania bardziej zrównoważonych systemów przetwarzania odpadów, a nawet w zakładach recyklingu zdolnych do wykorzystania tego naturalnego procesu. Badana jest również możliwość wyizolowania genów odpowiedzialnych za tę aktywność i przeniesienia ich do innych mikroorganizmów w celu maksymalizacji ich wydajności, co mogłoby umożliwić metabolizowanie innych tworzyw sztucznych, takich jak politereftalan etylenu (PET) lub polichlorek winylu (PVC).
Podsumowując, chociaż niestety nie ma to jeszcze praktycznego zastosowania, odkrycie zdolności metabolizowania poliuretanu pozwala nam z nadzieją patrzeć w przyszłość i wyobrażać sobie całe kolonie grzybów pochłaniające tony tworzyw sztucznych i drastycznie zmniejszające zanieczyszczenie środowiska. Odkrycie to jest żywym świadectwem tego, że czasami sama natura ma rozwiązanie problemów, które stworzyliśmy my, ludzie. Naukowcy zwracają uwagę, że potrzeba jeszcze wielu lat rozwoju biotechnologicznego, aby przenieść to odkrycie na poziom przemysłowy, ale drzwi zostały już otwarte.
