Zachowania niewerbalne, takie jak gesty lub spojrzenia, przekazują informacje o tym, jak czujemy się w obecności rozmówcy.
Język niewerbalny jest bardzo skutecznym środkiem komunikacji, który pomaga wyrazić to, co naprawdę chcemy powiedzieć. Uważa się nawet, że w komunikacji twarzą w twarz zachowania niewerbalne stanowią znacznie większy procent przekazywanych informacji niż komunikacja werbalna. Kontakt wzrokowy jest praktycznie warunkiem koniecznym do nawiązania komunikacji, ponieważ często pierwszą rzeczą, jaką robimy, zwracając się do kogoś, jest spojrzenie mu prosto w oczy, co pozwala przyciągnąć jego uwagę i pokazać, że chcemy coś przekazać.
Jest to bardzo ważne przy ustalaniu i przestrzeganiu kolejności wypowiedzi poszczególnych rozmówców. Kiedy prowadzimy rozmowę z kimś, kto nagle patrzy na nas i milczy, prawdopodobnie oczekuje od nas odpowiedzi.
Różne rodzaje spojrzeń i ich znaczenie
Podczas rozmowy bezpośredni kontakt wzrokowy utrzymuje się zazwyczaj przez 40–60% całkowitego czasu. Całkowicie nieświadomie nasz mózg próbuje odzyskać informacje lub zastanawia się, co powiedzieć, a nawet jak skłamać. Znajduje to również odzwierciedlenie w naszych spojrzeniach. Na przykład, według psychologii, jeśli wzrok kierowany jest w jedną stronę podczas kłamstwa, a w drugą podczas przypominania sobie. Zachowanie to znane jest zarówno policjantom (stosują je podczas przesłuchań), jak i osobom przeszkolonym w zakresie zasobów ludzkich. Skłonność do patrzenia w jedną lub drugą stronę wynika z dominacji jednej z półkul mózgowych, czyli tego, czy jesteśmy leworęczni, czy praworęczni.
Według Pauli Martínez, licencjatki psychologii z tytułem magistra neuronauki poznawczej i behawioralnej, istnieją różne rodzaje spojrzeń, które mają różne znaczenia. Wśród nich na uwagę zasługuje spojrzenie unikające, ponieważ jest to spojrzenie, które najczęściej dostrzegamy w naszym codziennym życiu. Co oznacza unikanie kontaktu wzrokowego? Jeśli osoba unika patrzenia innej osobie w oczy, zazwyczaj dzieje się tak, ponieważ czuje się zagrożona, niepewna lub zawstydzona, ponieważ w psychologii unikanie wzroku jest synonimem niepewności lub wstydu.
- Intensywne i długotrwałe spojrzenie: długotrwały kontakt wzrokowy świadczy o skupieniu uwagi na tym, co rozmówca chce przekazać lub na czynnościach, które wykonuje. Zazwyczaj towarzyszy mu uniesienie brwi. Jeśli spojrzenie jest zbyt natarczywe, może oznaczać wyzwanie.
- Zmrużone oczy: świadczą o postawie obronnej lub oczekiwaniu ataku.
- Nadmierne mruganie: zwykle wynika z nerwowości, oznaczając niepokój lub wstyd.
- Rozszerzone źrenice: zwykle pojawiają się, gdy coś nas interesuje lub nawet fascynuje. Innymi słowy, gdy coś nas pociąga.
